ESA: Yakındaki bir yıldızda patlama olduğu ilk kez doğrulandı

• 2025-11-14 10:46:47

Bilim insanlarına göre, bu patlama, "yoluna çıkan şanssız gezegenlerin atmosferini yok edecek kadar" güçlüydü.

ESA'nın açıklamasına göre bu patlama, Güneş'ten sık sık gördüğümüz koronal kütle atımıydı. Koronal kütle atımı sırasında, yıldızımızdan büyük miktarda madde fırlayarak çevredeki uzayı doldurur. 

Açıklamada, "Bu dramatik atılımlar, Dünya'da gördüğümüz göz kamaştırıcı auroralar gibi uzay havasını şekillendirir ve yönlendirir ve yakındaki gezegenlerin atmosferlerini aşındırabilir. Ancak, koronal kütle atımları Güneş'te yaygın olsa da, şimdiye kadar başka bir yıldızda ikna edici bir şekilde tespit edememiştik.

Nature dergisinde yayınlanan yeni araştırmanın yazarı, Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden (ASTRON) Joe Callingham, “Astronomlar on yıllardır başka bir yıldızda koronal kütle atımını tespit etmek istiyorlardı. Önceki bulgular, bunların varlığını ima ediyordu veya varlıklarına işaret ediyordu, ancak maddenin uzaya kaçtığını kesin olarak doğrulamıyordu. Şimdi bunu ilk kez başardık” dedi.

Koronal kütle atımı, bir yıldızın katmanlarından geçerek gezegenler arası uzaya doğru ilerlerken, bir şok dalgası ve buna bağlı radyo dalgaları (bir tür ışık) patlaması üretir. Joe ve meslektaşları bu kısa ve yoğun radyo sinyalini yakaladılar ve sinyalin yaklaşık 130 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızdan geldiğini tespit ettiler.

Callingham, “Bu tür bir radyo sinyali, madde yıldızın güçlü manyetizma kabarcığından tamamen çıkmadıkça var olamaz. Diğer bir deyişle: bunun nedeni bir koronal kütle atımıdır” diye ekledi ve şöyle açıkladı:

"Madde fırlatan yıldız, Güneş'ten çok daha sönük, soğuk ve küçük bir yıldız türü olan 'kırmızı cüce yıldız' olarak tanımlanıyor. Bizim yıldızımıza hiç benzemiyor: kütlesi yaklaşık yarısı kadar, 20 kat daha hızlı dönüyor ve manyetik alanı 300 kat daha güçlü. Samanyolu'nda var olduğu bilinen gezegenlerin çoğu bu tür yıldızların yörüngesinde dönüyor."

ESA açıklamasına göre radyo sinyali, Observatoire de Paris-PSL'den Cyril Tasse ve Philippe Zarka tarafından geliştirilen yeni veri işleme yöntemleri sayesinde Low Frequency Array (LOFAR) radyo teleskopu kullanılarak tespit edildi:

"Ekip daha sonra ESA'nın XMM-Newton'unu kullanarak yıldızın sıcaklığını, dönüşünü ve X-ışını ışığında parlaklığını belirledi. Bu, radyo sinyalini yorumlamak ve gerçekte neler olup bittiğini anlamak için çok önemliydi."